sổ tay văn nghệ: Những ngày gần tết

Những ngày gần tết

Những ngày này ở quanh vùng gần nhà tôi, đời sống vẫn ngày tiếp ngày êm ả. Nhà tôi ở gần một con đường nhỏ, xe cộ qua lại thường ngày không nhiều. Đây chỉ là đường nối liền vài xóm nhỏ gần bên. Khi chuyển nơi ở, chuyển đồ hoặc có việc cần thiết, xe cộ được ra vào. Nơi đây cách trung tâm thành phố chừng 1 km, dân cư thưa vắng, nhưng khoảng thiên nhiên rộng rãi nên cảnh sống cũng ít nhiều dễ chịu.

Quãng ngày này là ngày tháng đầu năm. Những bận rộn, háo hức đón mừng năm mới của dân chúng đã lắng dịu. Sau tết tây chừng một tuần, một đợt lạnh khủng khiếp ập đến với tuyết và gió mạnh. “Ngoài kia tuyết rơi rơi...”, ngồi trong chiêù vắng, tôi bỗng chợt nhớ đến bản nhạc nổi tiếng về tuyết và nhớ bài thơ của một bạn thơ, gồm vài khổ thơ tả oán lạnh mát da, mát xương. Thế nhưng đoạn kết bài thơ đọc lên nghe ra đã có ít nhiều hy vọng và một vẻ đẹp lung linh của tuyết.

Cái lạnh rét trong bài thơ Tuyết Đông Xứ Bắc Âu của Lê Dã Sử gần ngang mức với độ lạnh 10 độ trừ ngoài trời vài ngày trước. Những ngày rét mướt và lạnh tê mát da mát xương ấy mà ngồi mường tượng một chàng có tâm hồn thi sĩ, ngồi một mình và nhìn tuyết rơi ngoài khung cửa. Ngồi lặng lẽ và nhìn “ngoài kia tuyết rơi rơi...”, anh bỗng cảm thấy “trong băng giá tim anh tả tơi.” Và nỗi buồn dịu dàng thấm đượm tâm hồn kẻ mong đợi:

“Không có em vuốt ve đêm này

Môi mắt anh xanh xao hao gầy

Tuyết vẫn rơi đầy trên cây

Giông tố như vô tình qua đây.”

( Trích một đoạn lời trong bản Tuyết Rơi )

Một tình khúc tuyệt vời và chắc chắn sẽ còn mãi sau nhiều mùa mưa tuyết.

Theo kinh nghiệm của nhiều người nơi đây, chính tiết trời giá lạnh đã làm trái tim thêm khỏe khoắn. Bằng chứng là từ trẻ nhỏ đến người lớn luôn khỏe mạnh dù nhiều khi thời tiết băng giá, và người cao tuổi thường có tuổi thọ cao. Tôi đã có dịp đến thăm một gia đình có bốn thế hệ, gồm ông bà, con cái, cháu và chắt sống gần nhau. Điều đáng nói là họ thể hiện tình thương yêu và quí mến nhau, vui vẻ sống với những gì gần nhà, gần xóm của họ.

Hôm qua rảnh rỗi, ngồi vài phút xem tiên đoán thời tiết vài ngày tới trên màn ảnh ti-vi, tôi được biết sẽ có đợt không khí nóng mới di chuyển đến vùng bán đảo Skandinavien ( Bắc Âu ). Lúc này, ngó qua cửa sổ, đã thấy những dải băng tuyết trên sân cỏ sau nhà mỏng dần và màu trắng của tuyết lẫn dần vào màu xanh sân cỏ. Hình ảnh dễ chịu của thời tiết hiện thời như hứa hẹn những ngày tốt lành sắp tới. Tiết trời lạnh khắc nghiệt dưới -10 độ C, cách nay nửa tháng đã lùi vào quá khứ. Tuy nhiên, ai đã sống chừng mươi, mười lăm năm nơi đây, hiển nhiên trong những ngày này chưa thể vui mừng quá sớm vì biết rằng Tháng Hai ở xứ Bắc Âu là tháng lạnh giá nhất. Với những kẻ hay lo xa thì vẫn cứ phải phòng thủ kỹ lưỡng từ đỉnh đầu đến tận gót chân, bằng tất cả những thứ có thể giúp thân thể chống cự lại cái rét mát da mát xương của mùa đông buốt giá.

Riêng tôi những ngày này bỗng hoài tưởng về quãng ngày sau tết tây và vài ngày gần tết ta cách nay nhiều năm về trước. Thời đó tôi còn nhỏ tuổi, và chỉ biết qua là tôi cũng có đông anh chị em; chừng độ chín, mười người. Ngày trước, như nhiều người biết, cha mẹ thường ước muốn sinh nhiều con (nhớ lời chúc “sinh năm, sinh bảy được vuông tròn”). Một lý do rất dễ hiểu là các bậc cha mẹ lo tính trước, ‘trừ hao’ nếu chẳng may con cái khó nuôi hoặc mắc bệnh hiểm nghèo. Khoa học và cách phòng bệnh, chữa bệnh thời đó, khỏi nói nhiều người cũng biết là còn nhiều lạc hậu nên mỗi khi xảy ra dịch bệnh thì con số tử vong rất cao. Vì thế, số gia đình nhiều con là chuyện thường; còn các nhà có ba, bốn đứa con thỉnh thoảng mới thấy. Bố mẹ tôi thường tránh nói đến vài anh em trong nhà đã mất lúc còn bé. Đến thời bận rộn làm ăn, thì bố mẹ tôi chỉ còn có năm người con, trên tôi có một chị, một anh. Hiện nay, anh em tôi chỉ còn bốn người. Một anh trên tôi đã mất từ vài năm trước. Vào những ngày cuối năm, dường như nhiều người hoài niệm về những người trong gia đình mình, bằng cách này hay bằng cách khác. Có thể đây cũng là một chia sẻ, một tâm tình rất ít thấy nhưng cần thiết chăng...

Nhưng thường là gần ngày tết, người ta tạm xếp những buồn bực vào một nơi chốn nào đó. Nhiều người trang hoàng nhà cửa để đón một năm mới, với ước mong rất đỗi bình thường là được hưởng yên lành, phước lộc. Những khuôn mặt vui vẻ hớn hở... Năm mới chưa đến nhưng trong lòng đã cảm thấy vui vui. Cái không khí tết nhất, hội hè bừng sống lại. Tâm tính con người bỗng trở nên thanh cao, huyền diệu đôi chút...

Những ngày cuối năm, bố tôi dậy từ sáng sớm và dọn dẹp nhà cửa. Ông lẳng lặng làm việc riêng của ông và quãng ngày này tưởng chừng chẳng ai có thể lôi kéo ông ra được khỏi nhà. Khi bàn thờ gia tiên và các lư hương đã gọn gàng sạch sẽ, tôi thấy ông lấy từ tủ sách nơi góc nhà ra vài cuốn sách cũ kỹ. Điểm đặc biệt của vài quyển sách này rất dày nhưng khổ sách có bản ngang hẹp, trông tựa chiếc gối đan bằng mây tôi vẫn thấy đặt nơi đầu giường. Tôi đã có lần tò mò lần giở vài trang xem, nhưng chỉ thấy những hình vẽ và chữ Nôm; một ngôn ngữ mấy anh chị em chúng tôi thật tình là một chữ bẻ đôi cũng không biết.

Một năm, chỉ những ngày giáp tết bố tôi mới đem những cuốn sách đó ra để trên chiếc kệ thấp. Ông đun siêu nước nhỏ và tự thưởng cho mình một ấm trà ngon. Sau đó, ông thắp nhang vòng trầm thơm và đội nghiêm chỉnh trên đầu một khăn xếp. Chiếc khăn xếp này hình như chỉ được đội trong vài ngày tết. Trông ông lúc này thật đúng nửa quê, nửa tỉnh. Người trong nhà nhìn thoáng qua ông, nhưng chẳng ai dám cười. Sau lúc trải chiếc chiếu mỏng, ông ngồi bắt chân chữ ngũ và đọc sách.

Còn mẹ tôi trong những ngày gần tết, việc nhà rồi hàng quán mua vào bán ra quay như đèn cù, may mà có vài người con cháu bà con họ hàng quê ở Hải Dương xuống giúp nên đỡ được mươi phần. Tuy vậy, thoảng hoặc bà rón rén bước vào nơi bố tôi ngồi đọc sách. Có một lần, tôi nghe tiếng bà kêu lên thảng thốt:

-“Trời ơi ! Cái nhà ông Kễnh này. Người ta thì bận bù đầu, việc ngập đến tận mắt, chạy ra chạy vào long cả tóc gáy. Còn ông Kễnh cứ bình chân như vại, ngồi nghiền mấy quyển sách này !”

Sau đó, tôi nghe tiếng ”Ông Kễnh” cười ha ha và “Ông Kễnh” nói giọng rất khoái chí:

-“Trời ơi, sách thế này mới đúng là sách !”

30. 1. 2013

Vân Võ Hoài Phương

**********************

sổ tay văn nghệ

Thứ Tư, 30 tháng 1, 2013

Những ngày gần tết

Những ngày gần tết

Không có nhận xét nào:

Nhãn

Giới thiệu về tôi