NẮNG MƯA MỘT THỜI ( 3 )
Cửa hàng cho thuê sách [thời bấy giờ, ngoài Bắc thường gọi “cửa hàng” các nơi kinh doanh buôn bán; còn trong Nam, thường nghe là tiệm] là ngôi nhà gọn nhỏ, đứng riêng bên đường phố đông người qua lại. Nhà cho thuê sách có một cửa ra vào ở giữa, hai bên tường phía ngoài đường chính có hai khung kính rộng, bên trong đặt vài cuốn sách.
Thật ra vào những năm đó, ‘thành phần’ mua sách và đọc sách, báo chỉ gồm vài nhóm người như giáo viên, và vài người trong nghề nghiệp cần đọc thêm sách. Sách, báo lúc đó là thứ đồ xa xỉ với nhiều người- thứ hàng hóa bỏ tiền ra mua nhưng ít khi cần dùng đến- mà tiền bạc khi đó đâu dễ kiếm. Đang thời thắt lưng buộc bụng để sống qua ngày, thời buổi vàng thau còn đang lẫn lộn, ăn bữa nay còn phải lo bữa mai. Các thứ thường ngày rất quan trọng cho mỗi nhà như các bao mùn củi (ngày đó, nhiều nhà dùng bếp mùn..) hạt muối, mớ rau... còn cần thiết hơn việc mua sách, đọc báo. Bởi thế, qua vài lần bước vào nơi cho thuê sách, phần đông những người đến thuê sách tôi gặp là thầy giáo, cô giáo và vài viên chức nhà nước mà nghề nghiệp cần đọc đến sách. Cũng có khi tôi nhìn thấy một vài người lớn tuổi, chắc đã một thời có thú vui đọc sách, họ đến không để thuê sách, họ đến để chỉ ngó ngàng các cuốn sách như một biểu cảm xa vời với một tiếc nuối quá khứ thoáng qua trong ánh mắt...
Và, gặp vài dịp may hiếm hoi, cũng trong nơi cho thuê sách, tôi chợt nhìn thấy vài ‘tay’ mê đọc sách truyện- “những ‘con mọt sách’ thế kỷ!” – như một, hai lần tôi nghe vài kẻ nói sau lưng họ. Đúng với nghĩa bóng “qúy danh”người đời mến tặng họ, dẫu thời thế đổi thay kiểu này kiểu khác, những người có đam mê với sách, truyện- như sau này tôi biết- họ rất chung tình với nguồn vui thú bên các trang sách và gần như những lạc thú ít tốn kém này theo họ đến tận nửa sau cuộc đời.
Những hôm mưa phùn và vào ngày nghỉ học, tôi thường đến nhà cho thuê sách. Thường khi bước gần đến nơi, nhìn thoáng thấy hai cửa kính bày sách phía ngoài đường mở, tôi biết nhà sách mở cửa. Vào ngày ấy, giữa lúc mưa phùn bay và gió rét lạnh thổi, dưới hiên che trước cửa nhà sách, bên cạnh cửa ra vào, thể nào cũng có một chậu than hồng, và quây quần quanh chậu than hồng là các khách hàng của bà bán bắp nướng. Đang đi ngoài trời lạnh, mũi chợt ngửi mùi thơm bắp nướng- nhất là lúc ‘kiến rủ nhau bò trong bụng’- hẳn là cảm thấy xốn xang...
Mùi bắp nướng theo gió bay tỏa vào bên trong nhà sách... Qua vài lần thuê sách truyện, tôi biết thêm đôi điều và ít nhiều khôn hơn ngày đầu. Thay vì hồi lâu tìm kiếm sách cẩn xem trong bản ghi tên sách, lúc vừa đến nhà sách, tôi nhìn qua các cuốn sách vừa trả trên kệ sách phía sau quầy gỗ. Và đôi khi, thuê được vài cuốn sách hay, nhiều người đã đọc. Kẻ thuê sách, truyện thường phải “ký quỹ”(tiền đặt cọc), một số tiền nhiều gấp đôi, gấp ba gía tiền ghi nơi bìa sau cuốn sách; với vài cuốn sách ‘ăn khách’ và hiếm, tiền đặt trước dĩ nhiên sẽ nhiều hơn. Sau mỗi lần trả sách, nếu sách mất trang, hoặc rách hỏng, người thuê sách phải trả thêm tiền. Việc tìm đọc được các cuốn sách mình ưa thích thời đó không đơn giản, có hôm giở trang mục lục tên sách, nhìn thấy cuốn sách mới vài người đang rỉ tai nhau tìm đọc, nhưng lúc nhìn ra khoản tiền đặt trước, đành lẳng lặng ra về rồi sau đó ‘bấm bụng’ cố quên nhiều bữa ăn sáng, dành dụm tiền bố mẹ cho để thuê sách đọc.
Thường khi thuê xong một cuốn truyện ưng ý, tôi cảm thấy lâng lâng một niềm vui và bước ra cửa, hít mạnh một hơi mùi bắp nướng vừa thơm và vừa có mùi khét nồng của trái bắp nào đó nướng quá lửa. Hai tay ôm cuốn truyện vừa thuê trước ngực, tai tôi nghe những tiếng rao: “Ai mua ... hạt dẻ, bắp rang đây...” Mưa phùn vẫn giăng mắc đầy trời, và lúc này, người đi đường để tránh mưa, thường đi dưới các mái hiên che của nhiều nhà bên phố. Mưa lạnh và gió bấc thổi tê người, cái rét thấm qua lần áo mỏng. Những hạt mưa lạnh đôi khi làm kẻ qua đường đứng lại dưới mái hiên một nhà bên đường, chờ ngớt mưa đi tiếp. Gần một ngõ nhỏ nơi cuối đường rẽ, vài người tụ quanh một quán trà, với những người lớn tuổi thời đó, vài tách trà nóng bên đường, vài điếu thuốc lá thơm có thể là nguồn vui nhỏ nhoi trong những ngày rét mướt. Đôi khi chợt nghe một tiếng rao chẳng thể nào quên được: “Lạc rang, lạc rang nóng giòn... đây !”, và ngay lúc đó, từ một cửa nhà bên đường bỗng bước ra một ông bán lạc rang. Ông này, đầu đội chiếc mũ phớt đã ngả mầu, nhưng ở thời đó, vẫn là một chiếc mũ nhiều người mơ ước có. Mắt ông đeo cặp kính mầu- “một người khiếm thị chăng?”- “chưa chắc đã đúng, bởi vì, chỉ cần lấy tay sờ và vuốt qua tờ tiền, trong khi mặt ngẩng nhìn ngang nơi khác, ông vẫn nhận ra chẳng một lần sai sót trị giá của tờ tiền ấy”. Tôi từng được nghe có người kể qua và một, hai lần có dịp chiêm ngưỡng bậc kỳ tài này. Ông vốn là người vui vẻ, và dù cho lúc nào cũng đeo trước ngực một thùng lạc rang mà phía trước có tấm kính để ai mua lạc rang nhìn rõ những hột lạc nhiều sức quyến rủ. Chẳng biết ông có bửu bối gia truyền đến mức nào mà hai loại lạc rang mặn và ngọt của ông thơm mùi húng lìu và cả ‘làng’ lạc rang đó đây chịu tài nghệ rang lạc của ông một vái ! Những chiều đông lạnh lẽo và cả những trưa nắng vừa chợt hửng, nghe tiếng rao và bỗng thấy ông hiển hiện trên đường phố, những người có lòng từ tâm bỗng thấy trong lòng vơi bớt buồn phiền. Có thể, một người luôn vui vẻ như ông đã xua tan những phiền não đâu đây.
... Món bắp nướng xa xưa, vài bụm tay bắp rang nóng hổi, một nhúm hột dẻ trong túi áo khoác ngoài và vài hạt lạc rang mặn, ngọt... thời ấy, là những “món ăn chơi” của những người dân nghèo một thời.
....
THÁNG 2. 2012
********************
Cửa hàng cho thuê sách [thời bấy giờ, ngoài Bắc thường gọi “cửa hàng” các nơi kinh doanh buôn bán; còn trong Nam, thường nghe là tiệm] là ngôi nhà gọn nhỏ, đứng riêng bên đường phố đông người qua lại. Nhà cho thuê sách có một cửa ra vào ở giữa, hai bên tường phía ngoài đường chính có hai khung kính rộng, bên trong đặt vài cuốn sách.
Thật ra vào những năm đó, ‘thành phần’ mua sách và đọc sách, báo chỉ gồm vài nhóm người như giáo viên, và vài người trong nghề nghiệp cần đọc thêm sách. Sách, báo lúc đó là thứ đồ xa xỉ với nhiều người- thứ hàng hóa bỏ tiền ra mua nhưng ít khi cần dùng đến- mà tiền bạc khi đó đâu dễ kiếm. Đang thời thắt lưng buộc bụng để sống qua ngày, thời buổi vàng thau còn đang lẫn lộn, ăn bữa nay còn phải lo bữa mai. Các thứ thường ngày rất quan trọng cho mỗi nhà như các bao mùn củi (ngày đó, nhiều nhà dùng bếp mùn..) hạt muối, mớ rau... còn cần thiết hơn việc mua sách, đọc báo. Bởi thế, qua vài lần bước vào nơi cho thuê sách, phần đông những người đến thuê sách tôi gặp là thầy giáo, cô giáo và vài viên chức nhà nước mà nghề nghiệp cần đọc đến sách. Cũng có khi tôi nhìn thấy một vài người lớn tuổi, chắc đã một thời có thú vui đọc sách, họ đến không để thuê sách, họ đến để chỉ ngó ngàng các cuốn sách như một biểu cảm xa vời với một tiếc nuối quá khứ thoáng qua trong ánh mắt...
Và, gặp vài dịp may hiếm hoi, cũng trong nơi cho thuê sách, tôi chợt nhìn thấy vài ‘tay’ mê đọc sách truyện- “những ‘con mọt sách’ thế kỷ!” – như một, hai lần tôi nghe vài kẻ nói sau lưng họ. Đúng với nghĩa bóng “qúy danh”người đời mến tặng họ, dẫu thời thế đổi thay kiểu này kiểu khác, những người có đam mê với sách, truyện- như sau này tôi biết- họ rất chung tình với nguồn vui thú bên các trang sách và gần như những lạc thú ít tốn kém này theo họ đến tận nửa sau cuộc đời.
Những hôm mưa phùn và vào ngày nghỉ học, tôi thường đến nhà cho thuê sách. Thường khi bước gần đến nơi, nhìn thoáng thấy hai cửa kính bày sách phía ngoài đường mở, tôi biết nhà sách mở cửa. Vào ngày ấy, giữa lúc mưa phùn bay và gió rét lạnh thổi, dưới hiên che trước cửa nhà sách, bên cạnh cửa ra vào, thể nào cũng có một chậu than hồng, và quây quần quanh chậu than hồng là các khách hàng của bà bán bắp nướng. Đang đi ngoài trời lạnh, mũi chợt ngửi mùi thơm bắp nướng- nhất là lúc ‘kiến rủ nhau bò trong bụng’- hẳn là cảm thấy xốn xang...
Mùi bắp nướng theo gió bay tỏa vào bên trong nhà sách... Qua vài lần thuê sách truyện, tôi biết thêm đôi điều và ít nhiều khôn hơn ngày đầu. Thay vì hồi lâu tìm kiếm sách cẩn xem trong bản ghi tên sách, lúc vừa đến nhà sách, tôi nhìn qua các cuốn sách vừa trả trên kệ sách phía sau quầy gỗ. Và đôi khi, thuê được vài cuốn sách hay, nhiều người đã đọc. Kẻ thuê sách, truyện thường phải “ký quỹ”(tiền đặt cọc), một số tiền nhiều gấp đôi, gấp ba gía tiền ghi nơi bìa sau cuốn sách; với vài cuốn sách ‘ăn khách’ và hiếm, tiền đặt trước dĩ nhiên sẽ nhiều hơn. Sau mỗi lần trả sách, nếu sách mất trang, hoặc rách hỏng, người thuê sách phải trả thêm tiền. Việc tìm đọc được các cuốn sách mình ưa thích thời đó không đơn giản, có hôm giở trang mục lục tên sách, nhìn thấy cuốn sách mới vài người đang rỉ tai nhau tìm đọc, nhưng lúc nhìn ra khoản tiền đặt trước, đành lẳng lặng ra về rồi sau đó ‘bấm bụng’ cố quên nhiều bữa ăn sáng, dành dụm tiền bố mẹ cho để thuê sách đọc.
Thường khi thuê xong một cuốn truyện ưng ý, tôi cảm thấy lâng lâng một niềm vui và bước ra cửa, hít mạnh một hơi mùi bắp nướng vừa thơm và vừa có mùi khét nồng của trái bắp nào đó nướng quá lửa. Hai tay ôm cuốn truyện vừa thuê trước ngực, tai tôi nghe những tiếng rao: “Ai mua ... hạt dẻ, bắp rang đây...” Mưa phùn vẫn giăng mắc đầy trời, và lúc này, người đi đường để tránh mưa, thường đi dưới các mái hiên che của nhiều nhà bên phố. Mưa lạnh và gió bấc thổi tê người, cái rét thấm qua lần áo mỏng. Những hạt mưa lạnh đôi khi làm kẻ qua đường đứng lại dưới mái hiên một nhà bên đường, chờ ngớt mưa đi tiếp. Gần một ngõ nhỏ nơi cuối đường rẽ, vài người tụ quanh một quán trà, với những người lớn tuổi thời đó, vài tách trà nóng bên đường, vài điếu thuốc lá thơm có thể là nguồn vui nhỏ nhoi trong những ngày rét mướt. Đôi khi chợt nghe một tiếng rao chẳng thể nào quên được: “Lạc rang, lạc rang nóng giòn... đây !”, và ngay lúc đó, từ một cửa nhà bên đường bỗng bước ra một ông bán lạc rang. Ông này, đầu đội chiếc mũ phớt đã ngả mầu, nhưng ở thời đó, vẫn là một chiếc mũ nhiều người mơ ước có. Mắt ông đeo cặp kính mầu- “một người khiếm thị chăng?”- “chưa chắc đã đúng, bởi vì, chỉ cần lấy tay sờ và vuốt qua tờ tiền, trong khi mặt ngẩng nhìn ngang nơi khác, ông vẫn nhận ra chẳng một lần sai sót trị giá của tờ tiền ấy”. Tôi từng được nghe có người kể qua và một, hai lần có dịp chiêm ngưỡng bậc kỳ tài này. Ông vốn là người vui vẻ, và dù cho lúc nào cũng đeo trước ngực một thùng lạc rang mà phía trước có tấm kính để ai mua lạc rang nhìn rõ những hột lạc nhiều sức quyến rủ. Chẳng biết ông có bửu bối gia truyền đến mức nào mà hai loại lạc rang mặn và ngọt của ông thơm mùi húng lìu và cả ‘làng’ lạc rang đó đây chịu tài nghệ rang lạc của ông một vái ! Những chiều đông lạnh lẽo và cả những trưa nắng vừa chợt hửng, nghe tiếng rao và bỗng thấy ông hiển hiện trên đường phố, những người có lòng từ tâm bỗng thấy trong lòng vơi bớt buồn phiền. Có thể, một người luôn vui vẻ như ông đã xua tan những phiền não đâu đây.
... Món bắp nướng xa xưa, vài bụm tay bắp rang nóng hổi, một nhúm hột dẻ trong túi áo khoác ngoài và vài hạt lạc rang mặn, ngọt... thời ấy, là những “món ăn chơi” của những người dân nghèo một thời.
....
THÁNG 2. 2012
********************
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét