NẮNG MƯA MỘT THỜI ( 2 )

NẮNG MƯA MỘT THỜI ( 2 )
Nhà tôi ở gần Bến Sáu Kho và gần Ga Xe Lửa chính. Dân ở nơi xa đến và dân sống quanh vài phố gần bên thường gọi con phố nhỏ có gia đình tôi ở là Phố Ga. Từ cửa Ga Chính đi thẳng qua con phố nhỏ đến đầu Vườn Trẻ, cách nay vài chục năm, có một ngôi đền nhỏ tên gọi là Đền Hoa Chéo [vì Đền xây dựng trên một mảnh đất trồng hoa và hình đất chéo]. Hồi còn nhỏ, tôi nghe nói Đền cũng linh nên mùng một và ngày rằm, nhiều người đến dâng hương, dâng lễ.
Từ dãy phố nhà tôi đi bộ lên trung tâm ( nơi có Nhà Hát Lớn ), qua ngả đường Bonnal, chỉ chừng nửa giờ. Bên đường Bonnal ngày trước có một sân bóng đá, có hai cột gôn bằng gỗ nhưng ít khi chăng lưới; và thường là nơi bọn trẻ chúng tôi ôm vài quả bóng cao su đến tập luyện. Nhiều hôm mải thi đấu đến lúc tối mịt với đội bóng “nhóc con” phố bên cũng bằng tuổi chúng tôi, khi chẳng còn nhìn rõ quả bóng mới chịu ra về. Đám nhóc con cả hai đội lúc này mồ hôi nhễ nhại, về đến nhà đường phố đã lên đèn.
... Những năm tháng sau ngày đất nước chia đôi (1954), việc kinh doanh buôn bán ở đất Bắc gần như suy giảm. Các cửa tiệm tư nhân đóng cửa và một, hai tiệm trở thành “cửa hàng hợp tác xã”. Các bảng hiệu “ Cửa hàng hợp tác xã ăn uống”, “Cửa hàng hợp tác xã cắt tóc”, “Cửa hàng hợp tác xã mua chung bán chung”... thường thấy ở những nơi công cộng. Dân chúng giữa cảnh giao thời vẫn còn kinh động trải qua hãi hùng với cuộc cải cách ruộng đất, và đấu tố ở các làng quê; Dân thành thị lúc này kinh hãi bởi việc kê khai thành phần, và sau vụ án Nhân Văn Giai Phẩm. Các biến động dữ đội đó đến ngày nay các thế hệ sau vẫn còn biết. Từ cuối thập niên 50 đến đầu thập niên 60, cảnh đời thay đổi rất nhiều, người ta sống trong âm thầm tủi phận, người lớn tỏ ra e dè, thậm chí có lúc họ nhìn nhau với ánh mắt nghi ngại. Đến bữa ăn, nhà ai có được điã muối vừng, vài con cá mặn hoặc đôi quả trứng luộc là đã khá. Còn thường nhiều nhà chỉ có điã rau muống luộc, bát canh riêu cùng một, hai món tôm, tép rang mặn.
Mùa đông đến gần. Khi đường phố chợt thấy hiện ra những chiếc áo bông, người ta biết một mùa rét mướt với mưa phùn và các cơn gíó mùa đông bắc sắp tràn về. Các bà nhiều tuổi chít vội vài chiếc khăn len mỏ quạ, vài cụ ông vội đem những chiếc áo dạ từ thời “Napoléon Bonaparte”[ theo cách nói một thời ] ra chải chuốt lại và lặng lẽ khoác, vào lúc ngoài đường phố mưa dầm và gió bấc thổi không ngừng...
Một ngày cuối đông, một hôm có việc lên trung tâm thành phố, tôi bỗng nhìn thấy một ngôi nhà nhỏ có bảng hiệu “Cửa hàng cho thuê sách”.
....

THÁNG 2. 2012
********************