*Có thể nói gần đúng: Vài nhà văn thuộc thế hệ 1 ở hải ngoại đã biết đến đoạn văn ngắn của Peter Ustinov đăng trên một tạp chí văn nghệ hải ngoại, chừng hơn hai thập niên trước: “Muốn đạt tới sự thật, người Đức thường thêm thắt vào; người Pháp thường cắt xén bớt đi; còn người Anh lại đổi đề tài.” ( Một cách thức đã xưa cũ nhưng hấp dẫn và khác lạ hơn chăng? ).
Trang Sổ Tay Văn Nghệ tuần này, xin được “đổi đề tài” như thể thêm một món mới trong tiệc vui văn nghệ cuối tuần...
oOo
Một ngày hè tháng Bảy nóng hừng hực, tôi bỗng dưng được đến Las Vegas. Nơi đây, như nhiều người đã biết, từng được mệnh danh “Kinh đô giải trí thế giới”, “thành phố nghỉ dưỡng” của dân có tiền, “một restaurang nhiều món ẩm thực ngon nổi tiếng” trên xứ Hoa Kỳ, và... cũng có kẻ ưa nói thẳng, nói thêm: nơi đây cũng là “đất đế đô” của những sòng bài.
Ai chưa từng đến Las Vegas, hẳn không rõ thực-hư thế nào. Bạn có thể nói rằng, bạn đã từng xem nhiều cuốn phim có nhiều cảnh quây tại chính nơi Las Vegas. Thế nhưng câu nói “trăm nghe không bằng một thấy” ở ngữ cảnh xem qua phim ảnh này, chưa hẳn đúng với những gì nếu như bạn có dịp sống vài ngày ở Las Vegas. Có thể, điều bạn biết qua phim ảnh chưa ‘hưởng’ được cái nóng trên 40, có khi tới 50 độ C ở vùng sa mạc, cái nóng hừng hực khiến nhiều du khách nhanh chân bước vội. Chân lý “biết rồi, khổ lắm, nói mãi!”... lúc này hẳn sẽ đúng như Pascal nhận định: “Chân lý ở bên này dãy Pyrénécs có thể là điều sai lầm ở bên kia.”
Qua phim ảnh, đôi lúc ta được xem những cảnh: bên này núi, tuyết sương bao phủ, nhưng bên kia dãy núi, cây cỏ xanh tươi, hoa nở muôn màu. Và có ai ‘lội ngược dòng lịch sử’, cũng thừa biết, phương Đông và phương Tây từ rất xa xưa đã có nhiều khác biệt. Nói ngay trong sự hiểu biết của phương Tây và phương Đông cũng khác hẳn nhau. Phương Đông dựa vào những từng trải, kinh nghiệm của đời nay hoặc các đời trước lưu truyền lại; còn phương Tây căn bản xét qua các cuộc nghiên cứu, các thực nghiệm mà theo đó sự hiểu biết hiện thời chắc chắn hơn.
Giữa hai cách thức hay hai lề lối kể trên của Đông và Tây, ngày nay thường được nhiều người cho rằng, không hề có mâu thuẫn hoặc thậm chí cho dù có vài điều trái ngược nhau nhưng hai cách thức đó thường bổ xung cho nhau, có thể lấy một việc trong đời sống như nhiều người đã thấy: cách điều trị kết hợp Đông Tây Y.
Bạn có lúc nghĩ đến kẻ viết bài thường đem “những túi khôn nhân loại”(các câu cách ngôn / hoặc những lời nói hay) để trang trí ‘hoa lá cành’, thêm ít nhiều hương sắc bài viết. Đó là việc đương nhiên, bình thường với nhiều người cầm viết. Và cũng là một cách thức được dùng đến từ lâu để thêm sức hấp dẫn, thêm vẻ ‘óng ả’ và uyển chuyển trong tác phẩm. Theo tôi, điều cần nên tránh với kẻ viết và cả với người đọc là đừng theo kiểu “học gạo”, nghĩa là thuộc lầu lầu nhưng chẳng khi nào ngồi ngẫm nghĩ đến những câu châm ngôn được biết đến. Hình như có vài học giả đã từng biết, “có một nghệ thuật để nghĩ (cách tư duy), và “có một nghệ thuật để biết (cách tập luyện)”. Người đời thường tin rằng, những ai qua luyện tập mà có thêm hiểu biết hữu ích cho bản thân, chính là những người khôn ngoan. Và Goethe- thi nhân lừng danh nước Đức- đánh giá rất đúng về họ: “Những người khôn ngoan là những cuốn từ điển tuyệt vời”. Còn Pau Éluard, nghĩ thêm đến một khía cạnh khác: “Sự khôn ngoan khiến người ta tồn tại, nhưng đam mê giúp người ta sống”.
Xin trở lại với những ngày nắng nóng ở Las Vegas...
Nhớ lại một ngày “bỗng dưng” tôi gặp dịp đến thăm Las Vegas. Tự ngẫm, đây có thể là “một cơ duyên ngược”, “một định mệnh lầm” của vị Thánh ở nơi đâu đó đã vô tình khoản đãi một kẻ ít nhiều khù khờ như tôi (thường khi ”thánh nhân đãi kẻ khù khờ” mà...). Vì từ nhỏ đến lúc lớn, tôi rất dở và kém lanh lẹn về bài bạc. Tự biết mệnh riêng chẳng có duyên phận với ‘canh nóng’, ‘canh lạnh’ nên cũng đành biết thân biết phận không dám ‘ăn theo’, chỉ còn cách ngồi chầu rià, lặng lẽ nhìn xem’thế trận’. Nhiều khi bạn bè trong đám trúng cửa, tiền nhét đầy các túi không hết, đẩy sang bên tôi giữ hộ. Tôi vẫn giữ được vẻ ngoài bình thường và cũng chẳng ham chuyện tranh tài đọ trí. Lúc đó có người bảo tôi là kẻ nửa khờ nửa dại, và “vận may tới sát bên, sao chỉ hững hờ?”. Tôi tự nghĩ, mình cũng như một người thích môn thể thao bóng tròn, tài trí chỉ ở mức ngồi xem thiên hạ ganh đua, nào ai nỡ trách...
Trên các ngả đường ở Las Vegas, mặc dù ngoài trời nóng rát nhưng từng đoàn, từng đoàn du khách nườm nượp bước theo nhau, bất kể ban ngày hay ban đêm. Bên trong các tiệm bán quà tặng, rất nhiều người với vẻ mặt háo hức đi mua sắm, và lạ thay, bầu không khí trong các tiệm quà tặng cũng như trong các khách sạn ở đây mát lạnh, ai cũng cảm thấy dễ chịu, khoan khoái. Ngồi trong một quán ăn đồ ăn nhanh bên đường, nhìn từng đợt du khách bước nhanh trên quãng đường trước mắt, tôi và người bạn đi cùng cũng cảm thấy vui thêm. Tôi vừa nhấp một ngụm nước lọc vừa nói nhỏ với bạn:
-Trời! Chẳng nơi nào nóng bằng nơi này.
Bạn nói:
-Đã hẳn. Các khách sạn sáng rực ngày đêm nơi đây xây dựng trên sa mạc từ nhiều năm trước.
-Bạn làm tôi nhớ đến câu danh ngôn: “Thà ở sa mạc một mình còn hơn sống với một người vợ lúc nào cũng gắt gỏng.” Như vậy sống một mình vẫn còn hơn nhỉ?
-Theo tôi, người nào muốn chắc ăn cả đôi đường thì nên ghi lại câu nói này vào chiếc bảng và đặt trong phòng khách của mình. Nhưng mà nói khe khẽ thôi, kẻo các 'bả' nghe thấy thì phiền lắm.
-Nhưng biết đâu... trong số họ cũng có ai đó thích sống một mình ở sa mạc hơn là chung duyên số với một người lúc nào cũng gắt um sùm?
-Thôi đi. Du lịch đến Las Vegas là để vui chơi giải trí và xem người ta sống như thế nào. Đâu có nhiều thời giờ ngồi trong quán để tranh luận. Này, còn nhiều thứ quà tặng trưng bày trong các tiệm bên đường anh chưa biết đến. Lần trước đến đây nhưng tôi không kịp mang tiền theo. Về đến nhà cứ tiếc mãi về các khoản đồ đặc biệt và độc đáo chỉ ở nơi này mới có. Tôi nghĩ, các khách sạn và các nơi đánh bạc ở đây chẳng thể nào tồn tại mãi mãi nếu như nơi đây không có các cửa hàng quà tặng bán các quà tặng hiếm có và đáng giá. Anh thử nhìn xem dáng vẻ các du khách, mười người đến đây thì có đến chín người vui tìm đến để mua sắm. Tôi nghĩ, đôi lúc người ta cũng phải biết tiêu tiền đúng cách!´
-Câu nói này của bạn, có thể bị “ảnh hưởng” của câu nói: “Đôi lúc cũng phải yêu và ... nấu ăn một cách liều lĩnh.”
-Đúng rồi! Đôi lúc cũng phải đến ... Las Vegas !
Tháng 07. 2011
Vân Võ Hoài Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét