sổ tay văn nghệ: Vài Dòng Văn Nghệ Phương Xa ( 1 )

Tạp Chí Trình Làng

Thường khi bạn nghe một vài người nói, ai vào tới cõi văn chương- làm nhạc- vẽ tranh, thì đời chẳng khác chi một con thuyền không bến. Hiển nhiên từ xưa đến nay, đời của các nghệ sĩ làm nghệ thuật (họa sĩ hay nhạc sĩ..), hoặc làm thơ, viết truyện.. thường lênh đênh phong trần nay đây mai đó, tứ thời lo chuyện bão tố rình rập, “tư tưởng muốn bay cao, áo cơm ghì sát sạp”, lúc sống thì gửi niềm vui vào thiên hạ, thỉnh thoảng còn gặp cơn trái gió dở trời nơi khán thính giả ái mộ thì hẳn hồn phách lên tận trời xanh; còn khi thác? Chẳng biết sẽ ra sao... Tuy thế, nhưng cái nghiệp, cái đam mê một đời của những tâm hồn nghệ sĩ đó- nhiều phần có thể họ ít nghĩ đến ngày mai họ sẽ như thế nào- song, họ vẫn sáng tác mỗi khi gặp dịp, để góp vui với người đời, dẫu đời sống của họ chẳng mấy bữa dư giả. Nói một cách công bằng và thiện chí, với các thi nhạc văn sĩ, nghệ nhân, nghệ sĩ.. từng hiến dâng cho đời nhiều hương thơm trái ngọt, nhiều kẻ gần xa ngả nón mũ chào và lưu tặng họ những bông thơm hương- để tỏ lòng ngưỡng mộ chân tình- dù họ còn tại thế hay đã ra người thiên cổ.
Thực ra vài dòng kể trên chỉ là đôi chút ghi nhận có tính tượng trưng. Một ngả nón chào, một bông hường lưu tặng cũng tượng trưng cho một cảm thông, một nỗi niềm nhắn gửi. Nhưng trong hình ảnh đẹp và giản dị của đoá hường, của vẻ nghiêng mình ngả nón kính nể, biểu hiện tình thân thiết, thể hiện một tấm lòng với kẻ họ quý mến, tiếc thương.
Tuy nhiên ở đời thường có nhiều so sánh, đánh giá khác nhau. Chính qua các nhận xét, hoặc khen chê khác biệt, mà ta hiểu biết thêm nhiều. Chợt nhớ cách nay chừng một thập niên, một độc giả tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay nhờ tạp chí VNNN giải đáp một thắc mắc. Thư vị độc giả viết:
“ Trong Truyện Kiều có câu: “Lạ gì bỉ sắc tư phong.” Xin được biết, câu này ý nói gì?”
Biên tập viên Hữu Điển, tham khảo theo sách và giải đáp:
“Bỉ sắc là cái kia kém; Tư phong là cái này hơn do câu chữ sách cổ Phong vu bỉ, sắc vu thử nghiã là hơn cái kia thì kém cái này.” (Truyện Kiều Chú Giải. Vân Hạc Văn-Hoè chú giải- hiệu đính- bình luận. ZIELEKS Company Xb, 1991)
Qua câu Lạ gì bỉ sắc tư phong của Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du, chúng ta một lần nữa thưởng thức thêm nghệ thuật diễn đạt rất tài tình của Tiên-Điền Tiên sinh. Bỉ sắc tư phong đã là một so sánh, còn "Lạ gì bỉ sắc tư phong" lại là cách đánh giá một giá trị mà hơn cái kia thì kém cái này- Một câu nói rất khách quan và rất hiểu đời!”
( Hữu Điển, tạp chí VNNN số 4/ tháng 6. 2002 )

Trong cuốn Truyện Kiều Chú Giải của Vân Hạc, tác giả Vân Hạc chú giải kỹ lưỡng: “... Do câu chữ sách cổ Phong vu bỉ, sắc vu thử nghĩa là hơn cái kia thì kém cái này, đây có ý nói hễ Tài hơn thì Mệnh kém. Tài kém thì Mệnh hơn. Tài Mệnh ít khi đăng đối với nhau.”(Sách đã dẫn)
Hiểu ra chú giải trên của tác giả học giả Vân Hạc Văn-Hoè, hẳn nhiên nhiều người tự biết ra nhiều việc trong đời. “Hơn cái kia thì kém cái này.” Đây có thể là cách giúp nhiều người quân bình trong lối nghĩ, tránh lối tô hồng hoặc “chỉ biết một, chẳng biết đến hai”. Chắc hẳn nhiều người thường biết một câu qua kinh nghiệm sống của người đời: “Hãy coi chừng người chỉ biết một quyển sách.” ( La-tinh )

Một “Ông Bạn” [ vì nay ’ngài’ đã... thất thập có lẻ ] kính mến của tôi, hồi đó (khoảng năm 2000), nhận được tin tôi sắp ‘gồng’ để thưởng thức hương vị “báo bổ”, sắp ra mắt tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay, ông gởi đến tôi một lá thư viết rất dài, đặc biệt trong đó có vài đoạn ngắn chân tình, cảm động. (Xin mạn phép lược trích, đọc vui và hiểu thêm.. ):
“... Như hoạch định và như lời hứa trong điện thoại, bằng giá nào tôi cũng hồi thư để tâm sự và cám ơn anh đến tận tệ xá thăm tôi. (…)
Tôi rất vui với việc anh đầu tư công sức để ra tạp chí. Mong sao anh vượt qua mọi khó khăn trở ngại để kịp ra đời trong năm nay. Trong đời tôi gặp nhiều người nói mà không chịu làm, đã vậy còn biện minh cho sự đầu hàng và khiếm khuyết của mình. (…)
Công việc anh đang dấn thân đương nhiên gặp nhiều khó khăn thách đố. (…)
Thử thách luôn luôn đến với những ai có ham muốn làm văn hoá. Một việc không có lợi nhuận mà tâm can luôn luôn cắn rứt, đứng ngồi không yên. Kiên trì là kiến giải hữu hiệu hơn cả. (...)
Thực tình trong lòng tôi không có điều gì buồn phiền giận hờn với người đời, cũng như đối với anh. Tôi quí tất cả những ai có tấm lòng và tình yêu với Văn Hoá nói chung và văn thơ nói riêng, hẳn tôi phải quí trọng anh, một người đang phụng sự cho nghiệp “lợi ít mà hại nhiều” này. (…)
Làm Văn hoá cũng như Văn học, buộc chúng ta phải chân thực để nâng cao trình độ trí tuệ không ngừng. (…)
.. Cuối thư xin chúc anh với nghị lực để cho tạp chí ra đời như sở nguyện.
( Lược trích Thư gửi trong một tháng cuối năm 2000, của Anh G.Đ. P, từng chủ biên vài tạp chí ấn bản trong Vùng..)

Và Anh G. Đ. P , một ngày Xuân 2001, bỗng dưng nhận được tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay ra số đặc biệt ( tháng 1.2001) với vài lời mở trên trang nhất:

“ QUÀ MỪNG XUÂN
Qua nhiều thế kỷ, chủ đề tình yêu núi sông, tình yêu thiên nhiên, tình yêu lứa đôi... thường được văn nhân, thi nhân đem vào tác phẩm và được người đời tán thưởng.
Văn chương và nghệ thuật thường được coi là dấu ấn của thời đại. Cảm tác trước một mùa xuân chan hoà tình người; nỗi lòng trắc ẩn của kẻ ly hương mỗi độ xuân về nơi đất khách; kỷ niệm chuyện tình và mong ước tơ duyên... Tình cảm mênh mang đó vẫn cần với người đời nay như người ta cần không khí để thở, cần một chút hy vọng để sống. Tâm tình của người cầm bút trải bày trên trang giấy bằng những cảnh thực trong đời nhắc nhở chúng ta xót thương quê hương nghèo khổ, xót thương thân phận lữ thứ để tìm lại tình người, tìm đến một tình thương nhân bản.
Với tâm tưởng khiêm nhường trên, tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay xin trân trọng gom góp vài bài văn, thơ của các tác giả ít nhiều quen thuộc, làm nên một Món Quà Xuân gởi đến Bạn Đọc và Bằng Hữu. Xin chân thành cám ơn trước Bạn Đọc và Quý Văn, Thi Hữu đã quan tâm đến Văn Nghệ Ngày Nay và rất mong Quý Bạn Đọc, Quý Hữu bỏ qua cho tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay những thiếu sót của một tạp chí vừa ra đời, non trẻ.
CHÚC MỪNG XUÂN NĂM 2001
Tạp Chí VĂN NGHỆ NGÀY NAY”

Hồi đó, chủ biên báo Văn Nghệ Ngày Nay may nhờ đứa cháu trong nhà 'đứng ra' mua trả góp một máy vi tính mới ra nổi 2 năm tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay, và cũng may hơn nữa, trả sắp hết tiền nợ (còn chừng vài ba tháng ), bỗng dưng 'chủ nợ' (Hãng bán chịu máy vi tính), gởi thư chúc mừng và tặng danh hiệu là "bạn khách tốt", liền trong thư có đoạn văn ngắn... miễn trả tiếp khoản tiền mua máy vi tính !

Tháng 07. 2011

Vân Võ Hoài Phương

==================================================================

sổ tay văn nghệ

Thứ Tư, 27 tháng 7, 2011

Vài Dòng Văn Nghệ Phương Xa ( 1 )

Không có nhận xét nào:

Nhãn

Giới thiệu về tôi