“THƠ THỨ RẺ TIỀN NHẤT CŨNG LÀ THỨ CAO QUÍ NHẤT...
A. THƠ: THỨ RẺ TIỀN NHẤT
Nhìn tình trạng xã hội hiện nay- Đông cũng như Tây- và nhìn vào sự phát triển của các bộ môn nghệ thuật, chúng ta hẳn thấy rằng THƠ không còn được ngôi vị ”sùng kính” như xưa. THƠ càng ngày càng mất giá dưới cái nhìn của người đời và trong công dụng của cuộc sống. Mà tự thân THƠ cũng đã hàm chứa tính “rẻ tiền” nếu xét trên mặt ích lợi thực tế.
a) THƠ “RẺ TIỀN” ĐỐI VỚI NGƯỜI ĐỜI:
Thơ không tạo ra lợi tức và không là thứ hàng hoá tiêu dùng: Thơ khó lòng đem bán cũng khó lòng được ai mua. Từ phần tư cuối thế kỷ XX đến nay, hầu như tại các nước phương Tây, có thể nói, Thơ không còn mấy được chú trọng. Thơ không còn tạo ra tiền cho người sáng tác cũng như cho các cửa hàng bán sách báo. Người nhạc sĩ hay nhạc công đờn rong, hát dạo nơi đông người qua lại để được người ta “ném” cho ít tiền. Người mù có thể hát dạo để kiếm sống. Không một ai “ngâm thơ rong, đọc thơ dạo” mà kiếm được khá tiền. Tản Đà trước đây đã toan “gánh Thơ lên bán chợ trời” vì nơi hạ giới “thơ rẻ như bèo”.
Thơ nếu được in gởi nhà sách thì người mua cũng rất hiếm, họa hoằn đôi nhà thơ hoặc đôi người biên khảo về Văn học. Sách Thơ nằm ngủ dài dài nơi kệ sách, co ro trong bụi mù thời gian. Làm Thơ, in Thơ chỉ để lưu giữ cho mình, để đọc cho đôi người nghe hoặc “biếu xén” cho nhau. Từ xưa, tiền nhân làm thơ chỉ để đọc cho mình hay với đôi bạn bè thân nhất. Mà người làm Thơ cũng không nghĩ hoặc không “hy vọng” Thơ của mình bán được nhiều tiền.
Báo chí ngày nay không / hay ít đăng Thơ. Báo nào có đăng, như báo Việt Nam, cũng không trả một đồng nhuận bút. Hình như, Thơ không có giá hoặc không đáng được trả tiền.
Thơ không hoặc ít được thu vào băng Cassette, vào DVD, vào Vidéo để bán hàng loạt như nhạc hoặc phim tuồng. Đôi người Việt hải ngoại có thực hiện những cassette về Thơ nhưng chắc cũng không được mấy người mua, và có mua, có lẽ do thích giọng ngâm hơn là do nội dung của Thơ. Thơ không hấp dẫn thị hiếu, không có những động tác, những hoạt cảnh kích thích vui nhộn nhất là trong thời đại ưa chuộng cảm giác mạnh nên Thơ không / hay ít được đưa vào các chương trình truyền hình, truyền thanh vì không lôi cuốn đông đảo khán thính giả.
Ít có buổi trình diễn ngoài trời về Thơ ( nhạc thì rất nhiều ) cũng như không nhiều cuộc triển lãm về Thơ; không như Nhạc, Họa, Điêu khắc,... được trình diễn hay triễn lãm hết nơi nầy nơi khác và được bán cũng như thu rất nhiều tiền. Ta có thể nhắc đến trường hợp “Triễn lãm Quốc tế về Thơ” cứ hai năm một lần tại Bĩ Quốc dưới sự chủ tọa của Nữ Hoàng Bĩ nhưng cũng không mấy tiếng vang, cũng không mấy được Truyền hình, Truyền thanh và dư luận chiếu cố, cổ võ.
Ngày nay, nhiều Quốc gia, nhiều Công ty, Hiệp hội, Xí nghiệp, Cơ sở Kinh doanh đặt mua “chất xám” vầ Khoa học Kỹ thuật, về Nhạc, Họa, Điêu khắc, Kiến trúc, Ca vũ, Kịch Nghệ, Phim ảnh và những tài năng Thể thao chứ không nơi nào “đặt mua” một nhà Thơ, một tài năng về Thơ hoặc một tác phẩm Thơ."
( ………………….)
( Trích trong NGHĨ VỀ THƠ / tác giả: Nhà Thơ Nguyễn Thùy
/ tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay số 3, tháng 1. 2002 )
Xin “thật thà” được phép nói trước, ai đó “sính Thơ”, đã có một “tủ Thơ”, đang lượng sức “dấn thân” vào cõi thơ để hoá thân thành một vì sao trong cõi “tứ bất tử” [ có người đã gọi cõi Thơ – Văn - Nhạc - Hoạ là cõi ‘tứ bất tử’..], xin đừng đọc đến những dòng trên ( nhất là người yếu bóng viá; còn ai đã tâm niệm sống trọn đời với Nàng Thơ / hay là đã chung sức gánh vác giang san với ChàngThi sĩ.. thì chẳng hề hấn chi). NGHĨ VỀ THƠ là một tác phẩm đa diện với nhiều hình ảnh sống động ngoài đời như nhiều người đã biết.Tác giả Nguyễn Thùy, một nhà thơ sống tại Pháp quốc, đã có nhiều thi phẩm được những bạn yêu thơ ở nhiều nơi biết đến. Ông đã nói lên tâm tình của một nhà thơ, điều đặc biệt đáng nể trọng qua bài viết này là lòng “dũng cảm phi thường” của một tâm hồn thi sĩ. Ông hiểu tường tận những mặc cảm trong nghề thơ, hiểu về cách nghĩ của người đời, hiểu về “vận hên xui” hiện nay của nhiều nhà thơ, hiểu rất rõ “tình hình thương trường” nơi các nhà thơ định xông lên để chiếm lĩnh...
Nhớ lại nỗi cay đắng lúc đọc những dòng tâm sự của Nguyễn Thùy, lúc này tôi vẫn còn thấy xốn xang. Nhưng quả thật, hiểu thấm thiá những lời của tác giả bài viết cũng là một may mắn với tôi, và có thể là lợi ích với vài người nữa. Mộng ước thành Thơ nhân đã nguội đi ít nhiều, nhưng chắc hẳn đời bớt được nhiều lỡ bước ...
.. Nhớ lại lúc cầm tập bản thảo đánh máy bài NGHĨ VỀ THƠ của tác giả Nguyễn Thùy trên tay, tôi đã phải mất vài phút ngẩn ngơ nghĩ gần nghĩ xa. Mới xem qua, đã thấy bài viết có những bộn bề chất liệu rất khó cho việc biên tập. Một cơ duyên đến với tôi là tôi vô tình được một vị đã từng chủ bút bốn tờ báo ( 2 tờ trên trời [mạng / net ] và 2 tờ nơi hạ giới ) truyền cho “nghề chủ biên báo bổ”. Tuy vậy, thực sự ‘kinh nghiệm chiến trường’chẳng có bao nhiêu. Liệu có bản lĩnh đảm nhiệm để “lên trang” bài viết của tác giả Nguyễn Thùy?
“ Cuộc đời là một chuỗi kỷ niệm của những ngọt ngào và cay đắng!” Khi đó tôi chợt nhớ đến ý niệm chắc hẳn ai đó đã biết và nhìn vị đàn anh trong ‘làng báo bổ’, người đã đưa tôi tập bản thảo bài viết NGHĨ VỀ THƠ. Nét mặt điềm tĩnh của ông đã nói lên rất nhiều, dường như có một vẻ thách đố và khuyến khích... Ông như muốn thử tay nghề làm báo của tôi (?) lúc này do chỉ vô tình học được. Một ngần ngại hoặc một khước từ trong giờ phút này hẳn là yên thân, nhưng sẽ chẳng bao giờ thực hiện nổi một đam mê, một hobby... một trang báo có bài viết nhiều ngọt ngào và cay đắng như NGHĨ VỀ THƠ; và khi đó, tôi tự hiểu, cuộc đời là những cay đắng và ngọt ngào nếu như ta dám đón nhận để có một đời vui với những kỷ niệm...
Vân Võ Hoài Phương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét