“ QUA GIÊNG, ĐỜI TA SỐNG YÊN LÀNH ”

Những năm tôi còn rất trẻ, gần đến một dịp Tết, tôi vẫn thường nghe câu nói: “Tết nhất sắp đến nơi rồi, làm việc gì cũng nhanh tay nhanh chân lên!” Từ 23 Tháng Chạp, ngày ông Táo lên chầu Ngọc Hoàng, người ta đã gọi là ngày 23 tết. Tiếp theo sau, gần hết năm cũ, có các ngày 28, 29 tết. Và sau hết là ngày 30 tết. Giờ giao thừa qua là ngày mồng một tết, rồi mồng hai mồng ba tết. Có người ngồi bấm đốt ngón tay tính ra những ngày gọi là “ngày Tết”, tạm kể sơ sơ cũng chừng trên dưới mười ngày. Sau khi tính ngày theo kiểu ‘các thầy muôn năm cũ’, ông này như vừa tìm thấy một chân lý mới, cười: “Vậy thì ‘cụ cố’ nào nói câu: Làm lụng quanh năm, vui ba ngày tết. Hổng có đúng!” Một cụ “thất thập cổ lai ... còn”, nổi tiếng bảo thủ, nhưng hôm nay bảo thủ rất hiện đại, góp lời: “Các cụ xưa nói ba ngày tết chỉ có tính chất tượng trưng thôi. Có nơi người ta ăn tết đến ra Giêng kia.”

Lời nói thoảng qua nhưng làm tôi nhớ đến một thời tôi có dịp đến thăm một làng nhỏ vào đúng những ngày vui đón tết. Làng có tên hơi lạ là làng Hy Tái, một làng ngày tôi đến thăm cách nay hơn hai chục năm và có nhiều mái nhà lợp rạ đúng cảnh thôn quê và chỉ cách xa bến phà Kiến An ( Hải Phòng ) chừng 3 cây số. Làng nhỏ nằm bên đường xe cộ chạy từ bến phà Kiến An đến cầu Rế.

Đến thăm làng vào ngày mồng một, mồng hai tết nhưng người ta chỉ thấy như ngày bình thường. Hỏi ra mới biết, dân làng thực sự “ăn tết” từ mồng mười tháng Giêng. Còn trước ngày đó, ai cày sâu cuốc bẫm thì cứ việc cày sâu cuốc bẫm. Ai chăm bón ruộng vườn thì chăm nom vườn ruộng. Còn những ai buôn gần buôn xa thì những ngày gần tết và sau tết thường tất tả gồng gánh, từ chợ Rế gần làng rồi rong ruổi đến tận chợ Dư Hàng, vội mải ngược xuôi trong những ngày tết đến.

Nguồn sống của dân làng là những vườn chanh, vườn cam và vài loại quả nhỏ như quất, quýt. Trước tết một tuần và sau tết một tuần, dân làng dành mọi nỗ lực vào việc trẩy hái cam, chanh và vài loại quả để kịp bán tết. Còn sau ba ngày tết, ai còn cần đến cam, chanh? Trả lời câu hỏi này, một dân làng cho biết là sau tết, các nhà hàng ăn uống và giải khát vẫn cần đến chanh, cam. Lúc này bụng thiên hạ đã “no ba ngày tết” với “thịt mỡ, dưa hành... bánh chưng xanh”, vậy thì một ly chanh mát, một ly cam sành nhẹ nhàng đưa đến mời khi này thật là đúng điệu. Còn quả quýt và quả quất, một loại tiên dược thiên nhiên trị ho nổi tiếng xưa nay, đúng vào dịp gió bấc mưa phùn ho húng hắng, chẳng giá trị sao? Nghe anh trai làng Hy Tái nói, vài cô vài cậu trong ngày thăm làng hôm ấy cứ ngẩn ngơ mãi, cái ‘suất’ nàng dâu, chàng rể ở đất Hy Tái này xem chừng thấy sao ... hơi khó!

Qua tìm hiểu thì biết thêm chỉ có vùng đất làng Hy Tái và vài làng gần bên, các vườn cam, chanh thường tươi tốt và mùa nào chanh, cam cũng trĩu quả đầy cành. Bước trên đường qua các lối xóm trong làng, bạn có thể đưa tay ra cũng chạm vào những quả chanh to và mọng nước. Còn cam và quả quất, quả quýt thì vàng rực trong vườn, sau nhà hay bên ang đựng nước. Nhiều người nói vùng đất này là do phù sa vun đắp. Còn cây cam, cây chanh ở các làng này quả thật đúng là những cây hái ra tiền. Vậy thì ăn tết sau thiên hạ, đâu có sao?

Nhưng nay... có thể lớp đất phù sa phì nhiêu mầu mỡ đã chẳng còn như trước, và có thể còn nhiều thay đổi trải qua vài chục năm nay ở nơi làng xưa gần một dòng sông uốn lượn. Những vườn cam, vườn chanh bên đường của làng Hy Tái xưa, nay rất có thể đã là những dãy nhà xây lợp mái ngói đỏ. Và anh trai làng Hy Tái ngày trước, nay bôn ba đến tới phương nào?

Những ngày này, ngồi nhớ về một làng xóm năm nào cũng “ăn Tết” sau thiên hạ. Tết năm nao cũng gồng gánh hai vai và Tết năm nao cũng hát bài có một câu như một người trong gia đình tôi vẫn hát và tôi không thể quên :

“Qua Giêng, Đời ta sống yên lành...”

V V H P

**********************

sổ tay văn nghệ

Thứ Tư, 13 tháng 2, 2013

"QUA GIÊNG, ĐỜI TA SỐNG YÊN LÀNH"

“ QUA GIÊNG, ĐỜI TA SỐNG YÊN LÀNH ”

Không có nhận xét nào:

Nhãn

Giới thiệu về tôi