sổ tay văn nghệ: Bàn Thêm Về TRUYỆN NGẮN ( 4 )

Bàn Thêm Về TRUYỆN NGẮN ( 4 )

Một câu hỏi thường được đặt ra với ‘chủ nhân tương lai’ của một truyện ngắn: “Truyện ngắn sắp tới đây sẽ viết về chủ đề nào? Chủ đề tình yêu hay chủ đề xã hội với những suy nghĩ, ưu tư về một quãng đời phong ba bão tố?”.

Đôi khi, chọn đúng chủ đề, là một trong những yếu tố quan trọng với một truyện ngắn. Bạn trong độ tuổi sức khỏe tràn đầy, mặc nhiên bạn sẽ chọn chủ đề tình yêu, thí dụ một tiếng sét ái tình sau cái chớp mắt của một giai nhân hoặc tiếng cười khúc khích khiến chàng họa sĩ buông rơi bút vẽ, lúc người đẹp lả lướt thướt tha bên thềm vắng. Đó, hai tình huống vừa thoáng kể qua đã làm bạn đọc quan tâm và muốn biết thêm đoạn sau, liệu một hai chuyện tình này sẽ mỗi lúc hồi hộp thêm lên hay sẽ muôn đời tiếc nuối giống lời bản tình ca đã nghe ngày nào?

Những cây viết truyện ngắn lâu năm biết rằng ‘xương cốt’ một truyện ngắn là một tình huống đã được tác giả nghiền ngẫm kỹ. Một tình huống chọn lọc và chỉ một mà thôi trong một truyện ngắn, nếu bạn muốn truyện ngắn ấy hay và ngắn, gọn đúng theo đặc trưng thể loại này. Qua nhận định vừa nói đến, ta hiểu thêm, các tác giả quá tham lam tình huống sẽ ít có cơ may thành công khi viết truyện ngắn. Khán thính giả mong chờ nghe xem nghệ sĩ biểu diễn solo đặc sắc nhưng buồn biết bao khi bị nghe cả một bản giao hưởng nhạt và ngán chưa từng biết đến! (Theo một ý của Paul Bourget ).

Với người sống qua thời tuổi trẻ và nay bước vào tuổi trung niên thì những trang viết về một quãng đời lên thác xuống ghềnh và nhiều thử thách thường thích hợp và dễ viết hơn. Tác giả truyện ngắn nhìn thấy hướng tới của chủ để với thuận lợi bằng trải nghiệm tích luỹ nhưng vẫn cần chọn lựa một tình huống cần thiết, và điều cần nhất là tình huống phản ảnh từ đời thực, tức là không giả tạo. Cái hay của một truyện ngắn có khi chỉ là một cảnh rất tình cờ, một tình huống mà ngay chính một, hai nhân vật trong truyện ngắn cũng ngỡ ngàng, ngẩn ngơ trong một, hai phút. Những truyện ngắn hay thường làm người đọc tưởng tượng thêm về quãng đời sau của các nhân vật trong truyện, dù rằng tác giả đã chuyển sang viết một truyện ngắn khác.

( còn tiếp )

Vân Võ Hoài Phương

**********************

sổ tay văn nghệ

Thứ Sáu, 23 tháng 11, 2012

Bàn Thêm Về TRUYỆN NGẮN ( 4 )

Không có nhận xét nào:

Nhãn

Giới thiệu về tôi