Thứ Hai, 16 tháng 4, 2012

Một Chiều Bên Sông SÀI GÒN ( 1 )

Một Chiều Bên Sông SÀI GÒN ( 1 )


Bỗng nhiên, có một hôm, vào giữa một trưa nắng nóng, tôi đứng bên lối ra vào của Ga xe lửa Sài Gòn với vài túi xách du lịch.
Thoạt nghe tới “bỗng nhiên”, có thể ai đó ngỡ tôi nói một chuyện ‘mơ hão’! Đâu có chuyện bỗng nhiên hoặc tự dưng, khi mà một ‘phó thường dân’[những dân thường không cơ quan, xí nghiệp / những ai làm nghề tự do] từ miền Bắc, từ một vùng duyên hải Bắc bộ, lại- “bỗng nhiên” một nắng trưa nào đó, đứng ngẩn người ra trước Nhà Ga xe lửa chính của Sài Gòn?
Quả thật trước đó một tuần, tôi vẫn còn bận rộn với vài việc của khách đến đặt hàng; khi thì quấn lại dây chiếc quạt bị cháy, lúc sửa qua cái tăng điện nhỏ dùng trong nhà... Việc lúc có lúc không, vì thời đó, thường từ chiều tối, các nhà dân mới có điện dùng, đời sống cũng chỉ tạm có chút ít tiền để sống qua ngày, đâu dám mơ tưởng có một ngày đẹp nắng đến Sài Gòn để nhìn ngắm Sài Gòn- “Hòn ngọc Viễn đông”- như người ta thường nói.
Vào thời điểm những năm đó (khoảng 1981-1982), nhiều dân nghèo thành thị phiá Bắc, đời sống hàng ngày nhiều lo toan với những ’sổ gạo, sổ mùn’; có khi xà-phòng thơm hoặc vài bao diêm cũng bán theo ô phiếu. Các cửa hàng mậu dịch quốc doanh thường lèo tèo vài thứ hàng ế ẩm, lúc có thứ hàng dân cần thì cảnh tượng thường thấy là chen lấn, cãi cọ, xô đẩy và ‘rồng rắn’ xếp hàng dài dằng dặc. Người ta thường nói, cái khó bó cái khôn; và ngẫm ra cái khó đôi khi cũng làm tư cách người ta chẳng còn tử tế. Thực ra, bản tính người bình thường vốn mong mọi việc đều dĩ hòa vi quí, nhưng lúc gặp thời buổi khó khăn, nhất là sống trong cảnh tranh giành, tâm địa con người chợt biến đổi. Thời đó, hình như người ta coi vật chất là thượng đỉnh trên hết mọi thứ, trên cả những thứ gọi là tình cảm và lòng tự trọng. Và vào dịp nào được “bồi dưỡng” vài cân đường, vài cân thịt, ai nấy cảm thấy hả hê như được sống nơi thiên đường.
Trong một ngữ cảnh như vậy, “bỗng nhiên” đến với tôi là đúng lắm. Nói thêm đôi chút là vào quãng vài tuần trước ngày vào thăm Sài Gòn, tôi gặp may có vài “khách sộp”, đến đặt vài thứ đồ điện dùng trong nhà, họ là dân buôn bán loại “Đài xịn ba số 7 (777), hai cửa băng”; họ chỉ cần chất lượng tốt, và không cần biết đến đắt rẻ.
Tầu hoả chạy theo tuyến đường sắt từ ga Hàng Cỏ vào lúc tinh mơ sáng hôm trước, và trưa hôm sau đến ga Sài Gòn, đến đúng vào lúc cái nóng đang hừng hực giữa trưa và thêm với cái nóng trong bầu không khí đông người. Cảnh tượng thường thấy nơi sân ga, bến tầu chẳng nói tỉ mỉ ai nấy cũng biết, hơn nữa- thời đó là cái thời người ta phải ‘nhanh nhanh, chóng chóng’. Nếu như bạn đã từng sống ở quê nhà, chắc hẳn bạn từng biết rõ khi kẻ nào nói: “Tôi đã nhỡ tầu”, thì hẳn nhiên kẻ đó thường có vẻ mặt chán chường và rầu rĩ như vừa bị người tình cho nghe câu hát “vẫy tay... vẫy tay chào nhau. Một lần đầu và một lần cuối...”


*


Tôi đặt vài chiếc túi du lịch vào sát mé tường và tạm ngồi lên chiếc túi của tôi. Những chiếc túi để bên tường gần nơi tôi ngồi trông nom hộ là của anh chị tôi đi cùng chuyến thăm. Chuyến viếng thăm Sài Gòn trong một ngày hè theo lời mời của một bạn gái với chị tôi. Hai người chơi thân cùng lớp học từ hồi còn tuổi mười lăm, mười sáu và thân thiết coi nhau như hai chị em. Sau năm 1954, bố mẹ tôi có một ngôi nhà rộng không dùng đến, nên để cho chị tôi (khi đó vừa lập gia đình) đến ở, và chị tôi liền “kéo” thêm gia đình bạn gái chơi thân với chị đến cùng ở. Người chồng bạn gái của chị tôi, anh là người có học thức và hiểu biết, hòa nhã và vui tính, đặc biệt anh coi trọng bố tôi, sự thân tình vui vẻ của anh chiếm được cảm mến của nhiều người. Anh sinh trong gia đình khá giả nhưng lúc đó thời thế thay đổi. Anh chị em chúng tôi coi anh như một người anh lớn trong gia đình. Anh sống tự lập khi mới bước vào đời và ít nhiều may mắn trong hạnh phúc, vì gặp bạn gái quen chị tôi. Có những lúc tôi tự nghĩ, tại sao có vài cặp vợ chồng (thật sự, chẳng hiểu sao, không nhiều...), họ sống gắn bó bên nhau đến vậy? Mà qua nhiều năm khó khăn rồi rất khổ ải, mà họ vẫn vui vẻ sống được và nuôi nổi đàn con như vài gia đình tôi đã biết. Với tôi, dù nhiều dù ít, anh là một người biết sống, từng trải và một điều thỉnh thoảng tôi nghĩ đến là, làm thế nào anh có thể dung hòa với rất nhiều người như tôi biết? Trong khi thời thế thường luôn thay đổi, nhân tình nhiều lúc chẳng đơn giản chút nào... Vào những năm thỉnh thoảng tôi có dịp gặp anh, tôi nhận thấy tình cảm thân thiết, kính trọng của nhiều người dành cho anh, hẳn đã nói lên một điều rất khó định nghĩa. Có thể anh học được một mghệ thuật sống mà ít người theo học được chăng?
Hai tổ ấm gia đình tôi vừa kể trên ở trong nơi nhà của bố tôi có lẽ ở được vài năm, sau đó cả hai gia đình chuyển đến nơi khác. Chị tôi chuyển sang buôn bán nhỏ; còn gia đình bạn gái chị tôi, nghe nói hai anh chị mở một xưởng cơ khí và mua thêm vài máy hàn, máy tiện. Nơi xưởng cơ khí cũng gần nơi nhà bố tôi ngày trước.
Bẵng đi nhiều năm, tôi ít khi nghe tin về gia đình bạn thân với chị tôi. Bỗng một hôm, (trước ngày vào thăm Sài Gòn), tôi còn lúi húi với vài việc trong cái tiệm sửa đồ điện rộng chỉ chừng vài mét vuông thì chị tôi đến, báo tin vui gia đình bạn thân của chị đã chuyển vào Sài Gòn từ vài năm trước, và mời anh chị tôi và anh em trong nhà, ai có rảnh rỗi vào thăm. Chị tôi nói: “Cậu nên đi chuyến này để biết đó biết đây!” Lúc đó tôi nghe nói qua, hình như gia đình bạn thân với chị tôi có thân quyến di cư vào Nam 1954, nay được người nhà bảo lãnh nên ra đi và để lại ít nhiều gia sản... Bởi thế, nên anh em trong nhà vào thăm cũng không có vấn đề gì lo lắng về ‘kinh tế’. (Ai cũng biết, thời đó, nói ‘kinh tế’, bao gồm rất nhiều thứ, như cơm áo gạo tiền, nơi ăn chốn ở...)
... Tôi ngồi đợi anh rể và chị tôi vừa vội mải chạy quanh đâu đó, có lẽ anh chị tìm nơi có nước sạch để nhúng chiếc khăn lau mặt lúc này đã khô quăn. Mới có hơn một ngày ngồi trong toa tầu, người ngỡ nóng đến phát sốt. May mà tôi ngồi bên cửa sổ, hơi thoáng một chút khi tầu chạy, nhưng khi tầu dừng, đỗ ở ga nào, lại cứ lo ngay ngáy. Lúc tầu chưa dừng bánh hẳn, tiếng phanh bánh vẫn còn nghe thấy, thì đột nhiên quang gánh, rồi đòn gánh bay tới tấp bên cửa sổ, ai ngồi kề cửa sổ không kịp né, chẳng còn biết số mạng sẽ như thế nào. Cửa sổ của tầu cao đến vậy, thế mà nhiều đàn bà, con gái leo lên phăm phăm (có lẽ ở bên cạnh đường ray có người nâng, bồng...). Và thế là tiếng gọi nhau ơi ới, chẳng còn biết ai nói ai nghe. Vài người vừa trèo qua thành cửa sổ, vừa lôi quang thúng, vừa dẫm đạp lên vai lên đầu lên cổ những người trong toa tầu. Ông anh rể tôi, vốn tính rất nhát đàn bà, bị một bà ‘to đùng bát vại’ mới leo được nửa người bên thành cửa sổ, túm được đúng đầu, bà này cứ ôm chặt ông anh rể không rời, thôi thì... lúc này... má kề má, môi kề môi! Lúc đó, tiếng còi tầu hối hả vang lên, bà kia, hai cánh tay to lực lưỡng càng ôm chặt ông anh rể... Sau này, chị tôi kể lại cho bạn chị nghe chuyện này, ông anh rể tôi chỉ ‘bình luận’: “Không ngờ bà ta khỏe thật, càng gỡ tay bà ta ra, thì bà ấy lại càng ôm chặt lấy mình! Ôm chặt hơn ôm người yêu.” Chị tôi nói: ”Thôi, ông đừng khéo vờ. Mấy khi ông được một bà thứ hai ôm hôn nồng thắm như thế. Mà bà này lại là một bà vừa to vừa khỏe. Thích thì thôi!”…
….
(Mời xem tiếp..)
V. V. H. P
********************

Không có nhận xét nào: