sổ tay văn nghệ: MÙA THU CÓ TUỔI

MÙA THU CÓ TUỔI
VÕ THỊ TRÚC GIANG – Lúa 9

Chỉ trong vòng tháng 9 năm nay mà tụi tôi được tới ba, bốn cái thiệp mời dự đám cưới. Việc làm của tôi chỉ vào mùa hè. Trong lúc bà con nằm phơi nắng, hoặc lượn trong hồ bơi, thì tôi đầu tắt mặt tối, luôn tay luôn chân, luôn cả mồm. Nhưng cầu cho trời nắng để có khách nhàn du ghé qua, chứ cứ mưa lai rai rầu rĩ như mùa hè vừa qua thì cả nhà chỉ có nước húp cháo cho qua ngày, quán xá ế ẩm nhìn mưa rơi mà bắt chán. (Nói sao nghe mà bắt thảm !)Vậy mà hết mùa thì tôi mừng húm, trả nợ quỉ thần cũng gần xong, tiền bạc không nhiều nhưng cũng rủng rỉnh. Bây chừ là lúc tôi dọn bộ đổi lốt để đi ăn đám cưới. Khổ nỗi ở vùng Saarland tụi tôi quen không ít. Này nhé, bên cộng đồng Công giáo đổ qua, bên chi hội Phật tử đổ lại, cộng thêm mấy anh chị em bên khối Đông Âu qua sau này, chung chung tính cũng tới vài trăm người quen là ít. Quen nhiều, thành thử “bị” mời là lẽ thường tình. Được người ta quí mến tới mời, âu cũng là điều hân hạnh nên cũng phải đáp lại tình nghĩa, bao thư hồng gọi là chút quà mừng cô dâu chú rể cho được lòng hàng xóm.
Cũng trong vòng tháng 9, tụi tôi còn phải dành một cái cuối tuần chạy về Strasbourg dự lễ Vu Lan tại chùa Phổ Hiền. Từ tháng 8 năm nay, mẹ chồng tôi từ Munchen xuống chơi và ở lại cho tới tháng 10, vào dịp nghỉ lễ mùa Thu, ông xã tôi mới đưa bà về Munchen được. Bà ở Munchen chung với cô em út của nhà tôi. Ban đầu tôi cũng dự định mời bà dự lễ Vu Lan chung cho vui, để bà được gặp người nầy người kia, nhưng nghĩ lại, về Strasbourg tụi tôi còn phải ăn nhờ ở đậu, ăn chay nằm đất... Đành phải để bà ở lại nhà sau khi lo cơm nước và dặn dò đủ kiểu.
Ban tổ chức Vu Lan thuê hội trường thật rộng cho bá tánh về tụ tập. Đêm thứ bẩy, tôi được chị bạn đưa tới tham quan mấy chị đang trổ tài làm bánh trái bán gây quĩ cho Chùa. Ở phòng khách, ban văn nghệ đang tập dượt, đàn trống không thiếu thứ chi. Nghe thấy ban văn nghệ đang sưu tầm các bài hát ngợi ca Mẹ, nào là Mẹ Tôi, Lòng Mẹ, Bông Hồng Cài Áo... Sẵn đây tôi xin dâng tặng cho tất cả những ai hướng tâm hồn về Mẹ, hai câu thơ mà tôi thuộc nằm lòng:
Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Ngó về quê mẹ ruột đau chín chìu.Hình như mùa thu là mùa của mẹ, nhắc nhở về mẹ nhiều nhất. Mẹ ruột tôi đã qua đời cách đây vài năm. Vào dịp Vu lan nầy, nhìn ông xã tôi hiên ngang cài bông hồng đỏ trước ngực, tôi run run cài bông hồng trắng mà sao thấy tủi thân. Mẹ là người dìu dắt tôi vào cuộc đời. Chiến tranh đã gắn liền hình bóng mẹ, quê hương và đàn con trẻ như một cuốn phim dài. Trong đó, có những lúc cả nhà trốn dưới hầm lánh bom đạn, pháo kích ầm ì ngang tai, cây dừa bị mảnh đạn đứt ra làm đôi, ngã gục, vườn tược xơ xác, con người ánh mắt sợ sệt, nhưng có mẹ ở cạnh bên làm tôi cảm thấy yên tâm. Ở miền quê, đêm đêm về gia đình hay quây quần bên ngọn đèn dầu hột vịt, mẹ thì nằm trên võng đong đưa, con mèo con đang giởn với cái bóng của mình trên vách, cái máy hát cũ kỷ kêu rè rè bài ca vọng cổ, ca sĩ Phượng Liên ngọt ngào với bài Hàn Mặc Tử mà tới giờ này tôi vẫn còn nhớ.
Có những đêm trăng sáng, mẹ thức dậy sớm để quét lá sầu riêng sau hè, tôi lẻo đẻo theo sau hỏi chuyện, mẹ lót tàu mo cau cho tôi ngồi dưới gốc dừa, tôi lơ đểnh nhìn dòng sông nước trôi êm ả. Tuổi thơ của tôi đã lớn lên từ đây. Mẹ chồng tôi là người Bắc. Vì quen miệng, bà cứ hay khách sáo với ngay cả con cái trong nhà. Một cũng mời chị xơi cơm, hai cũng xin cảm ơn chị... Cái tiếng CON ngọt ngào mà tôi chờ đợi không bao giờ có. Người Bến Tre như tôi ruột cứ để ngoài da, bộc trực mà nói, không khách sáo, không đãi bôi, nhưng lại rất dạt dào tình cảm. Sông nước phù sa màu mỡ, khí hậu hiền hòa làm người dân trở thành chất phác là vậy. Nhiều lúc tôi nài nỉ :
-Thôi, Mợ ơi! Mợ đừng có dạ thưa với tụi con như vậy, tội lắm. Tụi con là con mà! Bà mắng lại:
-Thì các anh chị nay nhớn cả rồi. Lại có vợ có chồng, có cháu nữa. Bé thì gọi là con, nhớn thì phải gọi bằng anh, chị chứ.
Mợ tôi nay đã 83, tuy đi đứng không còn khỏe lắm nhưng bà hay chống ba-toong đi tới đi lui trong nhà, kiếm việc này việc kia làm, nếu không bà lại có mặc cảm ăn hại hay đoảng vị quá, như lời bà thường hay nói với con cháu. Tôi hay nhờ Mợ làm phụ ít việc cho Mợ vui. Cứ sau buổi cơm trưa thì bà chờ tới giờ thổi cơm chiều, có thế mà bà cất chén bát, dao nĩa xong thì tụi tôi tha hồ mà đi kiếm ! Hai đứa nhỏ tôi càu nhàu. Bà rửa bát không sạch, bà cất đồ đạt lung tung đi kiếm cực quá. Tôi cứ cười và để bà nội tiếp tục phụ, vì có vận đông cơ thể như thế chúng tôi mới giữ cha mẹ sống lâu với chúng tôi hơn trên đời này. Vì tôi biết bà chỉ tới chơi tạm một thời gian với chúng tôi mà thôi. Cứ khoảng gần 6 giờ chiều, biết ông xã tôi sắp về, bà nheo mắt nhìn đồng hồ đeo tay, ngước hỏi tôi:
-Có phải thổi cơm không chị?
Và bà hay cầm phích nước lên, nói tiếp:
-Chờ anh ấy về đã, rồi hãy đun bình chè mới.
Từ lúc có Mợ tới chơi, tôi có cảm tưởng ông xã tôi được tăng phần quan trọng. Tuy không có cảnh mẹ chồng con dâu, nhưng cái vẻ giỡ kẻ, khách sáo của bà làm tình mẹ con như có gì ngăn cách. Thâm tâm tôi thì quí bà như mẹ ruột vì tôi không còn mẹ.
Mỗi chiều, ông xã tôi tan sở về nhà, bên mâm cơm bốc khói, tôi thấy anh còn có phước hơn tôi, Mợ lom khom dọn đũa, đun chè... Ba mẹ ruột tôi cách nay hơn 10 năm cũng được giấy đoàn tụ cùng con cháu bên này. Ông bà chần chừ mãi về sau mới sang. Rời Bến Tre sang Âu Châu đối với ba tôi không hề gì, ông hợp thức ăn, hợp rượu tây, phong thổ, ba tôi sau thời gian ngắn, trở nên mập mạp đẹp người, ngược lại với mẹ tôi, bà ói mữa, ho hen suốt ngày đêm. Tôi phải đưa bà vào bệnh viện. Những ngày mẹ ở gần tôi hầu như bà ở trong bệnh viện. Bác sĩ tìm mãi không thấy bệnh, họ nói với tôi:
-Cây cổ thụ một khi đã già rồi thì đừng bứng gốc mà đi trồng chỗ khác. Có lẽ đúng. Ở Bến Tre, khí hậu mát mẻ, rau cỏ xanh tươi, hàng xóm láng giềng gặp nhau kêu ơi ới. Sang đây rồi, con cháu chạy xồng xộc từ sáng đến tối, kẻ đi làm, người đi học. Chắc ông bà cũng áy náy khi thấy con cái kiếm tiền vất vả. Sau cùng các anh chị tôi quyết định làm giấy tờ cho ông bà hồi hương, và đó cũng là nguyện vọng của mẹ tôi. Ngày tôi vào bệnh viện đón bà, ngạc nhiên tôi thấy mẹ tôi khỏe khoắn ra hẳn, va-li bà dọn đâu đó xong xuôi. Trên bàn, bà bày biện linh tinh như: gói mật ong nhỏ, bơ, phó mát, đường, sữa, mứt trái cây... những thức ăn y tá mang vào bà dấu kỷ, nay bà dọn ra bàn bày mâm cúng. Miệng lâm râm khấn, lúc bước vào tôi nghe tiếng được tiếng mất:
-Vong hồn ma qủi có linh thiêng mà chứng giám cho tôi sớm được bình phục, để tôi được về quê hương.
Tôi ớn lạnh cả xương sống. Sống ở hải ngoại lâu năm, văn minh vật chất đã làm cho chúng tôi quên dần đi tập quán cúng bái vong linh, tự nhiên tôi thấy có hồn ma vất vưởng quanh phòng! Tôi dò xét bà người Đức nằm cùng phòng mẹ, may quá, bà đang quay lưng ngủ. Bà này mắc bệnh tiểu đường, .. tuy đau thể xác nhưng nét mặt bà bao giờ cũng vui cởi mở. Bà thông cảm hoàn cảnh của mẹ tôi, nằm cùng phòng dần dần hai người thông cảm nhau, mặc dù mẹ tôi không nói được một câu tiếng Đức.
Thế là ba, mẹ tôi lên máy bay trở lại Việt Nam. Tôi lại xa cách ba mẹ tôi một lần nữa. Thời gian sống gần cha mẹ sao mà ngắn ngủi. Tôi đã cố gắng đủ thứ để giữ cha mẹ lại với mình nhưng hoài công. Ba mẹ bỏ tôi đi như tôi đã bỏ ba mẹ lại nhà mà ra đi như hồi trước. Ngày đó, vào sở làm, tôi loay hoay như một cái máy không hồn, buồn câm nín, mong sao cho thời gian qua thật nhanh. Tan giờ làm việc, thay vì như mọi ngày lái xe về nhà, hôm nay tôi cho xe rẽ vào đồng ruộng lúa xanh tươi, gió làm ngọn lúa ngã qua lại xào xạc. Tôi đẩy tung cửa xe hơi- bây giờ là lúc tôi sống cho tôi. Tôi bật khóc nức nở, khóc cho một sự mất mát, khóc cho vơi đi bao chịu đựng, bao cố gắng, bao trống trải. Tôi ngồi đó mà khóc, không biết bao lâu, quên là mây vẫn còn bay lang thang qua thửa ruộng.
Ngước lên nhìn bầu trời, máy bay đang đưa ba mẹ tôi trở về với vùng đất hứa, tự dưng tôi thấy tiếc nuối sao mi không hóa phép thành con Tường Vi bé bỏng ngày nao chạy theo nắm áo mẹ mà vòi vĩnh. Thực tế lôi tôi về vì ở đây tôi cũng đang làm mẹ, phải can đảm, đầy đủ nghị lực để dạy dỗ đàn con, như vai trò mẹ tôi đã từng làm. Lau nước mắt, không dám nhìn mình trong gương, mở máy xe, bánh xe lăn đưa tôi về với thực tại.
Quay lại tiệc cưới của Thụ, đàng trai hỏi tôi có muốn ghi danh hát giúp vui không, tôi bảo có. Khổ nỗi, bên đàng gái là dân gạo cội (mästare: chuyên viên lành nghề, gần như thuộc loại nhứt) từ Franfurt xuống, nên dành chương trình gần cả đêm. Hễ không ghi danh hát thì thôi, đằng này ghi tên rồi ngồi ở bàn, ăn uống đâu có yên. Cùng mâm là mấy chị bạn lâu lâu mới gặp nhau, hỏi han khôn xiết, nói chuyện như muốn hét vào mặt nhau vì âm thanh dàn nhạc mở to quá. Này tôi gắp thức ăn cho chị một đũa, chị trả lại cho tui một đũa, bát vào bát ra, rượu thì khui mời chị một ly, tui một ly, mừng cho cô dâu chú rể... Hơi sức đâu nữa mà hát với hỏ, vảnh tai nghe trên sân khấu, chú rể cũng vừa dứt bài “Tháng sáu trời mưa”. Buồn bã quay sang chị bạn, tôi nói:
-Thôi rồi, mấy bài ruột bị người ta dành hết rồi.
Ngồi cùng bàn có vài chị bạn, mỗi người một tâm sự, một chị than van:
-Tôi thấy chị còn máu văn nghệ, tôi “sợ” luôn! Vợ chồng tụi tôi lo đi cày trả nợ cái nhà cho xong, không có thì giờ mà coi ti-vi nữa.
Nghe chị nói, lòng tôi sao nghe đắng cay, sống ở đây ai mà không nợ? Nhưng tôi quan niệm khác chị. Vật chất phải phục vụ mình chứ nghệ sĩ như tôi, tôi thề không lệ thuộc vật chất. Dùng thì giờ rảnh rổi để sinh hoạt văn nghệ hay thơ văn cho cuộc đời thêm phong phú, có ý nghĩa.
Chị có ý trách tôi tính nghệ sĩ, lãng mạn! Nhìn quanh bàn tiệc, ai ai cũng ăn mặc đẹp, đàn bà con gái ai nấy đều ăn diện, mắt xanh, mắt đỏ, nhưng tôi có cảm tưởng là mình bị lên án, vì mình có cái gì khác người. Nhưng tôi vẫn cứ lờ đi cho vui cửa vui nhà, hãy cười với họ đi rồi về nhà ai nấy sống. Đó dường như là phương châm của đời tôi.
Tuần sau là đám cưới của Sĩ và Hà. Nhóm này có những khuôn mặt mới vì họ thuộc khối “các anh chị em Đông Âu”, ở đây hay gọi như vậy. Hôm nay tôi yên chí là sẽ được ngồi ăn thoải mái, không phải thấp thỏm chờ tới phiên mình hát như những lần dự đám cưới khác. Nhưng cuối cùng, tên cúng cơm của tôi cũng bị léo nhéo gọi lên, bạn bè cười tít cả mắt:
-Người ta chọn mặt gửi vàng thì chị không được từ chối.
Tôi vui vẻ giúp vui vài bài dân ca. Đêm hôm ấy, có một cậu cứ.. (?) lẩn quẩn bên tôi hỏi chuyện, trong đầu tôi hiện lên mấy lời trách móc khéo léo của chị bạn : nghệ sĩ, lãng mạn… Liếc mắt nhìn quanh, có thể lại có vài lời dèm pha nhưng may quá, thiên hạ đang chuyện trò vui vẻ. Đàn ông con trai họ lởn vởn như ong, như bướm, còn đàn bà con gái may mắn được trời ban cho chút nhan sắc một thời. Hãy tô điểm, hãy nâng niu những gì mà Thượng đế đã ban phát, dù một chút cũng làm cho người ta cảm thấy hạnh phúc, cũng làm cho người ta vui.
Trước khi về, anh chàng nhét vào tay tôi một mảnh giấy nhỏ; thì ra là số phôn handy của chàng ta. Thọc tay vào túi áo, tôi vo tròn mảnh giấy một cách máy móc, ngoài mặt không để lộ vẻ khó chịu. Vui nữa là khác, an ủi nữa là khác. Tôi đẩy xe lăn đưa Mợ đi dạo, hai bên đường lá rơi phủ kín lầy lội ướt sủng nước mưa. Cái vẻ đẹp của mùa Thu gần như đe dọa lạnh lùng, làm tôi chợt thấy rằng có phải chăng tất cả những hạnh phúc, cái vẻ đẹp bề ngoài chỉ là ảo tưởng của giác quan. Lá trên cành và lá nằm phơi mình lầy lội dưới nước sao gần gũi tựa như mái tóc bạc phơ của Mợ và mái tóc muối tiêu của tôi. Tự nhiên tôi thấy mùa Thu gần giống ngày tàn của một cô vũ nữ, hay của một cô ca sĩ về chiều, sau khi bức màn nhung buông xuống, ảm đạm thê lương. Những trang điểm phấn son, làm sao che lấp được sự tàn phá của thời gian. Tự dưng tôi thấy những cố gắng để tạo nét tươi mát của mình trở nên trơ trẽn.
Một mặt, tôi chỉ muốn là kẻ đứng bên ngoài để thưởng thức văn nghệ, người yêu văn chương, một mặt tôi lại sợ rằng nếu chính mình không làm được gì cho đời mình thì mình sẽ bị đời quên lãng. Mà tôi thì rất sợ bị đời lãng quên. Chẳng thà tôi vùng lên giây lát rồi chợt tắt, còn hơn âm ỉ quanh năm. Nhưng tạo được gì rồi sau đó lại lo sợ mất mát? Con người ta bắt đầu việc gì rồi cũng mong đi tới một kết cuộc. Viết văn như tôi cũng mong có ngày sách mình được ra mắt trình làng, nhưng suy nghĩ lại : ai mà có thì giờ đọc lời tâm sự vớ vẩn của mình! Thế là tôi ngần ngại trước một thực tế có thể rất phũ phàng, tiếng khen có, tiếng chê cũng nhiều. Thôi thì đời làm nghệ sĩ tâm hồn, đôi khi phải mềm như nước, thỉnh thoảng phải vững như đông.
Tôi quay lưng đẩy xe Mợ về nhà trước khi trời đổ cơn mưa. Vào nhà tôi khép cửa, bỏ mùa Thu ủ rũ lại sau lưng. Cái vòng luân hồi của mùa Thu đã bị tôi khóa kín. Trong nhà, bên mâm cơm nghi ngút khói, tôi nhận thấy cái vòng luân hồi của con người là đây: có tiếng nói cười, tiếng bát chén khua nhau, có tiếng nhạc vang ra từ cái máy hát, có tiếng Mợ hỏi: “Có thổi cơm không chị?”... lúc nào cũng văng vẳng bên tai. Tôi không bao giờ muốn hỏi mùa Thu ngoài kia đã bao nhiêu tuổi, vì tôi mong rằng loài người cứ ngắm nhìn mùa Thu khi mùa Thu tới và đừng thắc mắc gì khác, cũng như tôi lo sợ một đời sắc hương rồi cũng sẽ tàn như mây khói. Tôi muốn có cây đũa thần gõ để mùa Thu của lá và mùa Thu của tôi sẽ trở thành bức tranh linh động đời đời.

Mùa Thu Neufgrange, 98

VÕ THỊ TRÚC GIANG

LỜI THÂN TẶNGcủa Nhà Thơ HUYỀN THANH LỮ
gửi tặng TRÚC GIANG NỮ SĨ
(Xin chép lại nguyên văn .. ) :

Thân Tặng
TRÚC GIANG NỮ SĨ
TRÚCTiết thực tâm hư, nhân thu phong
Trúc thanh chí khí thị hào hùng
Phong tiền luyện đức trinh kiên thủ
Vũ lí dương danh tận lực trung
CÚC TRÚC thu đông hàn nại nhiệm
MAI LAN xuân hạ thử tồn công
Cổ thời thiên hạ xưng quân tử
Trúc sự y nhiên nhân sự dung

Ất hợi, nhuận bát nguyệt thập ngũ

*Dịch nghĩa
Lòng rỗng gióng ngay vì thế được phong tặng
Tiếng Trúc (giọng bát âm) thể hiện chí khí thật hào hùng
Trước gió rèn đạo đức chính đáng với sự giữ gìn chắc chắn
Trong mưa nêu cao danh tiết trung thành với hết sức mình
Cây cúc, cây trúc vẫn tròn trách nhiệm dù trời thu đông lạnh lẽo,
Cây mai cây lan vẫn bảo tồn công lao dù trời xuân hạ nắng gắt
Thời xưa người ta đã gọi là bậc quân tử
( Xem thế ) việc của Trúc i như việc của người vậy.

Ngày rằm tháng tám nhuận năm Ất Hợi
HUYỀN THANH LỮ LÊ NGHĨA CHI********************************************

*Nhân thể xin đa tạ Anh HUYỀN THANH LỮ
đã gửi tặng Em V.Phương một tác phẩm giá trị..
Đa Tạ Anh Rất Nhiều !
*******************************************
-----------------------------------------------------------------
*Vài nét về tác giả VÕ THỊ TRÚC GIANG
VÕ THỊ TRÚC GIANG – LÚA 9Tên thật: VÕ THỊ TƯỜNG VY
Sinh trưởng tại Bến Tre
Vượt biên sang Mã Lai 1978
Định cư tại Đan Mạch

1981 theo chồng sang Tây Đức, làm kinh doanh
Tham gia vào Ban văn nghệ địa phương

từ ngày đầu cho đến nay, đã từng tổ chức gây quỹ

giúp cho con tàu Cap Anamur cứu vớt thuyền nhân..
Cựu thành viên Ban Chấp Hành

Văn Bút VNHN – Trung Tâm Âu Châu
Cộng tác với các tạp chí Việt ngữ tại Âu châu,

báo Nhịp Cầu Strasbourg, nhiều báo khác tại Hoa Kỳ,

và tạp chí Văn Nghệ Ngày Nay (Thụy Điển – Bắc Âu).
Đã xuất bản vài tác phẩm văn học, gồm Truyện và Thơ..
********************************************************

sổ tay văn nghệ

Thứ Năm, 15 tháng 3, 2012

MÙA THU CÓ TUỔI

Không có nhận xét nào:

Nhãn

Giới thiệu về tôi